در همین زمینه اخیرا مقالهای در سطح بینالمللی با عنوان «وضعیت دانش: انتشار سایش لاستیک در مرحله استفاده» چاپ و منتشر شده که حاصل بررسی بیش از ۸۵۰ مقاله علمی منتشرشده در چهار دهه گذشته است و نشان میدهد اطلاعات موجود در این حوزه پراکنده، متناقض و فاقد نتیجهگیری قطعی است؛ موضوعی که پژوهشگران آن را ناشی از تفاوت در رویکردها و فرضیات مطالعات میدانند.
این پروژه که با حمایت «پروژه صنعت تایر»(TIP) انجام شده، شامل سه مقاله است. دو مقاله نخست به شناسایی و توصیف انتشار ذرات سایش لاستیک و پیامدهای زیستمحیطی آنها میپردازد و مقاله سوم که انتشار آن برای اواخر سال ۲۰۲۵ برنامهریزی شده، بر اثرات احتمالی این ذرات بر سلامت انسان تمرکز خواهد داشت.
دکتر استفان واگنر، از پژوهشگران این طرح، با تاکید بر پیچیدگی و چندبعدی بودن موضوع گفت: «اگرچه طی سالهای گذشته پیشرفتهای قابل توجهی در تحلیل این نوع انتشار حاصل شده، اما شکافهای جدی در دانش موجود و ناسازگاری دادهها مانع از درک کامل رفتار و اثرات آن است. نگرانی رو بهرشدی وجود دارد که تصمیمگیریها در این حوزه بر پایه علمی ناقص انجام شود.»
او افزود: «برای رفع این چالشها، همکاری نزدیک میان دانشگاهها، صنعت و سیاستگزاران و استفاده از مدلها و تحقیقات مشترک ضروری است.»
مدیر اجرایی پروژه صنعت تایر (TIP) با تاکید بر ضرورت تقویت بنیانهای علمی برای هدایت اقدامات صنعت گفت: «گزارش وضعیت دانش نشان میدهد امروز بیش از هر زمان دیگری به پاسخی هماهنگ و همهجانبه برای پر کردن شکافهای دانشی نیاز داریم.
این هدف، عزم ما را برای ایجاد یک اکوسیستم تحقیقاتی باز و مشارکتی تقویت میکند.» بر اساس یافتههای مقاله نخست این مجموعه با عنوان «انتشار تایر در مرحله استفاده – روندهای فعلی و آینده»، پژوهشگران بر لزوم دسترسی به دادههای شفاف درباره ماهیت، نحوه شکلگیری و سرنوشت نهایی ذرات متشرشده تاکید دارند. این ذرات شامل مواد معلق، ترکیبات فرار و مواد محلول هستند. ذرات سایش لاستیک و جاده (TRWP) ترکیبی از اجزای آج لاستیک، ذرات روسازی، گرد و غبار ترمز و گرد و غبار معدنی را در بر میگیرند.
مقاله، مدلی را برای ارزیابی ریسک پیشنهاد میکند که مسیر شکلگیری، پراکندگی و نقاط یا موجودات در معرض این ذرات را ترسیم میکند. سبک رانندگی، میزان بار خودرو و شرایط جاده از جمله عوامل کلیدی در میزان و نوع این انتشارها هستند.
نویسندگان با تاکید بر اهمیت یکپارچگی روشها، چارچوبی چندلایه برای اندازهگیری پیشنهاد کرده و خواستار تدوین پروتکلهای آزمایشی دقیق و هماهنگ شدهاند. پژوهشگران هشدار میدهند که دادههای موجود برای ارزیابی کامل ریسک زیستمحیطی ذرات ناشی از سایش لاستیک، بهویژه در مورد ترکیبات فرار و مواد شستوشوپذیر، ناکافی است.
همچنین روشهای آزمایش متناقض مانع از انجام مقایسههای قابل اعتماد شده و ضرورت تدوین دستورالعملهای هماهنگ را برجسته میکند. بهگفته محققان، چارچوبهای موجود برای ارزیابی ریسک میکروپلاستیکها میتواند با اصلاحاتی بهعنوان پایهای برای سنجش خطرات ناشی از سایش لاستیک بهکار رود.
آنها پیشنهاد میکنند یک رویکرد «ارزیابی لایهای» از آزمایشهای آزمایشگاهی با موادی مانند آج تایر آسیابشده برودتی (CMTT) آغاز شود و سپس به سناریوهای واقعی جاده گسترش یابد.
این گزارش بر همکاری نزدیک میان صنعت، سیاستگزاران و جامعه علمی برای تدوین دستورالعملهای جهانی نمونهبرداری و تحلیل دادهها تاکید دارد. برای حفظ بیطرفی، گروهی از دانشمندان مستقل بینالمللی نیز در بررسیها مشارکت داشتهاند؛ از جمله دکتر J. Spengler از دانشگاه هاروارد، دکتر هاو یونگ از دانشگاه عادی پکن و دکتر T. Mincer از دانشگاه آتلانتیک فلوریدا.
دکتر استفان واگنر، از اعضای کلیدی این پروژه گفت: «از روند تکامل پروژه وضعیت دانش و نقشی که میتواند در ایجاد درک مشترک از انتشار ذرات سایش لاستیک و مقابله با اطلاعات نادرست ایفا کند، خرسندیم.
این تلاش فشرده تیمی در دو سال گذشته، با حمایت TIP و درعین حال حفظ استقلال علمی ما انجام شد. امیدواریم این مجموعه مقالات جامعه علمی را به تحقیقات بیشتر و حرکت به سمت استانداردسازی ترغیب کند.»